Ondertussen hebben we de boodschap wel al ontvangen: zitten is het nieuwe roken. Gelukkig kunnen we al heel wat veranderen aan onze zithouding, bijvoorbeeld aan de hand van onze ergonomische 7-stappenplan voor een gezondere zithouding. Een van de tips die je daar kunt terugvinden gaat over het belang van een bureau dat je in hoogte kunt verstellen. Deze kan je nauw aansluiten met de instellingen van je ergonomische bureaustoel. Maar velen vinden dit niet meer voldoende en we vermoeden dat dit ook voor jou geldt! We begrijpen dat je heel wat vragen hebt voordat je investeert, daarom proberen we hier de belangrijkste te beantwoorden.
Wordt staan het nieuwe zitten?
Laten we eens stil staan bij de voors en tegens van staand werken. De twee grootste voordelen van staan ten opzichte van zitten (die ook online het meest worden gemeld) zijn de natuurlijkere belasting van de (lage) rug en de verbeterde metabolisme en daaraan klevende werkefficientie. Door de staande houding staat je rug in een meer natuurlijke hoek. De rompspieren worden geactiveerd voor extra stabiliteit en ondersteuning. Mensen met een chronische lage rugpijn ervaren staand werken als verlichtend en prettig. Deze meer actieve houding stimuleert ook de bloedsomloop en verhoogt daarmee de broodnodige zuurstoftoevoer naar de hersenen. Hiertegenover staat echter juist de oplopende hoeveelheid klachten van staand-werkenden over hun benen en rug. Velen geven aan dat staan zeer belastend is voor hun rug en de geactiveerde core-spieren juist vermoeider aanvoelen. In tegenstelling tot bij het zitten, krijgen je benen bij het staan het volledige lichaamsgewicht voor rekening. Mensen melden spierkramp in de kuiten, gewrichtsklachten van de enkels, knieen en heupen en gezwollen pijnlijke benen. Dat kan soms gepaard met spataderen. Let wel: deze symptomen worden gemeld na langdurig staan. Hetzelfde geldt dat voor de meeste klachten bij het zitten, deze optreden na langdurig en statisch zitten.
Moet ik dan nu staan of zitten?
Ergonomie experts zijn het erover eens: vervang het zitten niet door staan, want afwisseling doet leven. Onderbreking en afwisseling van je zit-en-sta-gedrag levert de grootste gezondheidswinst! In onze ergonomische zithoudinggids hebben we het dan ook al eens besproken. De allergezondste zithouding is die waarbij je niet onafgebroken stil zit, maar waarbij je regelmatig en gevarieerd beweegt. Hetzelfde geldt voor een staande houding – hier komt het zit-sta bureau om de hoek kijken. Het advies bij minder te zitten is geregeld op te staan (logisch). Om zowel het zit-gedrag te kunnen doorbreken en toch onverhinderd door te kunnen werken, zijn zit-sta bureaus ontworpen. Je kunt namelijk het volledige werkoppervlak op sta-hoogte brengen, zonder al je benodigdheden te hoeven verhuizen. Om de drie minuten je bureau omhoog of omlaag instellen is niet nodig, je collega’s zullen dat op termijn ook minder grappig gaan vinden. Hoeveel uren zitten of hoeveel uren staan dan wel optimaal is, verschilt echt van persoon tot persoon. Beginnende zit-sta-werkers zullen sowieso moeten wennen aan het staan. Wij adviseren om strakke zitschemas achterwege te laten en simpelweg te luisteren naar je lichaam! Word je vermoeid, heb je een suikerdip, krijg je kramp of verstijving van je spieren of ervaar je gewoon simpelweg “last”? Verander dan van houding! Je zult ook merken dat door het bewuster zitten en staan je een veel betere houding aanneemt (zie ook tips verder) en ook langer gaat kunnen volhouden zonder last.
Wat is de juiste ergonomische houding aan een sta bureau?
Bij een ergonomische bureaustoel hoort een reeks aan instellingen en houdingen die je totale zithouding optimaliseren. Een zit-sta bureau is een perfecte schakel bij een juist ingestelde bureaustoel, omdat deze perfect afgestemd kan worden op de hoogte van je stoel. Maar om ook staand een gezonde staande werkhouding te bekomen, hebben we voor jou de volgende aanbevelingen:
- We kunnen het niet vaak genoeg zeggen: wissel af en doorbreek de statische houding. Vervang stilzitten dus niet door stilstaan en zorg dat je voldoende beweegt. Tip: vul geen grote literfles vol met water maar haal geregeld een glas water, of bespreek notities bij het bureau van je collega.
- Bouw als beginner de tijd dat je staat langzaam op en luister daarbij naar je lichaam. Je merkt snel genoeg wanneer je lichaam behoefte heeft om te gaan staan of te zitten.
- Stel de hoogte van het werkblad in tot net onder je ellebogen. Zorg ervoor dat je niet voorovergebogen staat en je schouders niet hoeft op te trekken. Vermijd druk te zetten op je polsen – de juiste hoogte-instelling helpt je polsen te ontzien. Er zijn mensen die gebaat zijn met een ergonomische muismat. Het geintegreerde polskussen vangt de (onbedoelde) druk op en houdt de pols meer in in het verlengde van je arm.
- Trek je rug niet hol, maar behoud een lichte spanning over je gehele torso (buik, rug en billen). Van hangen en leunen op je bureaublad word je eigenlijk alleen maar meer vermoeid.
- Laat genoeg ruimte vrij voor je benen. Zolang je ze vrij kunt bewegen (dus nergens tegen aan te schoppen of met je heupen tegen te duwen) sta je prima. Forceer je knieën niet op slot, maar houd ze soepel en bewegelijk. We raden af om op hakken te gaan staan (tenzij je een echt doorgewinterde hakkendrager bent en lang op hakken kunt staan).
- Als je je werkplek veel met anderen deelt, verkies je het best een zit-sta bureau boven een hoogte-instelbare. Gebruik het liefst een elektrisch verstelbaar zit-sta bureau. Wij adviseren dit omdat het bij een elektrische minder moeite vergt om je bureau juist in te stellen, bovendien kunnen je optimale instellingen opgeslagen en onthouden worden. Hierdoor verlaag je ook de drempel om geregeld van houding te wisselen.
- Zet de bovenrand van je beeldscherm op ooghoogte en maximaal een armlengte van je vandaan. Zo word je niet gedwongen voorover te buigen en belast je je nekspieren het minst.
Is een zit-sta bureau voldoende voor een gezondere levenstijl?
Een zit-sta bureau is geen magisch wondermiddel op zichzelf. Het past echter wel zeer goed in een totaalpakket aan maatregelen die actief en gezond werken stimuleren. Het bureau is haast onmisbaar voor een degelijk ingestelde ergonomische bureaustoel en past zeer goed in een gezonde voeding- en sportprogramma op kantoor. Bedrijven zijn daarom in Denemarken sinds 2014 zelfs verplicht om een zit-sta bureau aan werknemers aan te bieden. Bovendien compenseert een actieve levensstijl buiten het werk om de tijd die je zittend doorbrengt op het werk niet. Daarom kan een zit-sta bureau voor tijdens de werkuren een sterke schakel in de keten zijn.
Waarom zijn mijn benen snel moe, stijf of verkrampt als ik staand werk?
De voornaamste reden dat er een verhoogde spierspanning, vermoeidheid en krampen optreden, komt doordat de geactiveerde beenspieren continu samen samentrekken om in houding te blijven staan. Zonder los te kunnen laten en dus zonder ontspanning – dit leidt tot een zogenaamde hypertonie. Die steeds samengetrokken spiercellen verminderen het terugpompen van het bloed en afvalstoffen naar het hart. Ook het herstel van het zuurstofniveau in de cel wordt belemmerd. Als je merkt dat je vermoeide benen krijgt dan is dit een teken dat je te lang statisch staat. Geregeld met je voeten bewegen of een klein stukje stappen kan al helpen. Maar ook een ergonomische voetenmat kan soelaas bieden! De matten voorzien een ietwat zachtere ondergrond, waardoor je spieren gestimuleerd worden om de balans te behouden. Ze maken zeer kleine aanpassingen om rechtop te blijven staan. Deze samentrekkingen in je enkels en kuiten zijn (nagenoeg tot totaal) niet merkbaar, maar voorzien wel de verbeterde bloedsdoorstroming. Gebruikers van zo’n anti-vermoeidheidsmat melden een significante vermindering van krampen, opgezwollen benen en vermoeide spieren. Een derde mogelijkheid is dat de rechtopstaande houding wordt doorbroken door middel van bijvoorbeeld een zit-sta hulp of kruk. Deze krukken kunnen zeer hoog ingesteld worden zodat je een staande maar leunende houding kunt aannemen, waarbij je toch een rechte rug kunt behouden én comfortabel staat. Door de afgronde voet stimuleren zij je om geregeld van stahouding te veranderen en ondersteunen ze jouw bewegingsvrijheid. Zo kun je gemakkelijker langer en gezond blijven staan zonder vermoeide benen. Desondanks adviseren we om niet langer dan 1 uur aan een stuk te blijven stilstaan.
Zijn er verschillen tussen zit-sta bureaus?
In de meeste gevallen draait het puur om smaak, zoals het design van het frame en de materialen en kleuren van het werkblad of de type bediening. Hierop zijn wel twee belangrijke uitzonderingen: de motor en de stopbeveiliging. Men kan op internet tegenwoordig veel budget bureaus vinden die zeer interessant lijken omwille hun prijs. Maar wat hen, vergeleken met een kwaliteitsmerk, goedkoper maakt, is het ontbreken van een tweede motor in de telescopische bureaupoten. Echter, deze tweede motor is essentieel voor het tegengaan van het scheeftrekken van je frame en het werkblad. Met twee motoren ben je altijd verzekerd van een geleidelijke en gebalanceerde op- en neergaande beweging. Door het gewicht van bijvoorbeeld je pc, beeldscherm, boeken, printer etc., kan het werkblad uit balans komen te staan. Met slechts één motor kan hierdoor je frame op de lange termijn onherstelbaar vervormd geraken. Ook beschikken de beter uitgeruste bureaus over een stopbeveiliging. Mocht er iets in het pad van je bureaublad bevinden, dan stoppen de motoren automatisch. Zo kan bijvoorbeeld een bijpassende ladeblok of een boekenplank nooit tot ongelukken of schade leiden. Bij de budgetbureaus zal de motor blijven doorgaan met alle gevolgen van dien.
Tot slot
Met deze informatie ben je aardig op weg bij het inrichten van je ideale ergonomische werkplek. Heb je meer vragen over een zit-sta bureau of ergonomie in het algemeen, of wil je een zit-sta bureau in actie zien? Dan ben je altijd welkom in onze toonzaal. We hebben verscheidende bureaus om te bezichtigen en kunnen je bijstaan in het uitzoeken van het meubilair dat bij jou past
